Maria Mirecka-Loryś urodziła się dnia 7 lutego 1916 r. w Ulanowie na Podkarpaciu. Studiowała prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie i wcześnie zaangażowała się w działalność o charakterze narodowym wstępując do Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska, największej organizacji akademickiej w II Rzeczypospolitej.
Aresztowanie
Po wybuchu II wojny światowej działała w konspiracji i była komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet, początkowo w powiecie, a potem w okręgu rzeszowskim. Wraz z połączeniem organizacji z Armią Krajową została kapitanem, a na początku 1945 r. komendantką główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet.
Po 1945 r. wznowiła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak w sierpniu została aresztowana, a później zwolniona na mocy amnestii. Zagrożona ponownym aresztem zdecydowała się wyjechać do Wielkiej Brytanii.
Głos Polek i Kongre Polonii Amerykańskiej
Na emigracji zaangażowała się w działalność w strukturach ruchu narodowego i organizacji polonijnych, zwłaszcza po zamieszkaniu w Chicago (1954) w Stanach Zjednoczonych. Ponad 30 lat była redaktorką „Głosu Polek”, publikacji wydawanej przez Związek Polek w Ameryce. Działała w Stronnictwie Narodowym, Krajowym Zarządzie Kongresu Polonii Amerykańskiej, a także na rzecz Polaków na dawnych Kresach. Występowała także na antenie polonijnego radia w cotygodniowych audycjach „Otwarty mikrofon”. Napisała wspomnienia „Odszukane w pamięci. Zapiski o rodzinie, pracy, przyjaźni” (2010), dotyczące działalności w czasie okupacji i po jej zakończeniu, a także „Historię Związku Polek w Ameryce” (1980), obejmującą lata 1938-1958.
Szkic do życiorysu
Prezydent Andrzej Duda odznaczył Marię Mirecką-Loryś Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2016). W tym samym roku Instytut Pamięci Narodowej wydał wspomnienia „Przede wszystkim Polska. Zapiski amerykańskie z lat 1952–2010”. O Marii Mireckiej-Loryś powstał również film „Szkic do życiorysu” (2014). Zmarła 29 maja 2022 r. w Warszawie.
mb